Merhabalar. Öncelikle sizlere bu rehberi açmamın amacından bahsedeyim. Maalesef ki son zamanlarda gördüğüm kadarıyla çoğu hobici arkadaşımız akvaryum hobisine hem ucuz olduğundan hem de petshoplar yüzünden fanusta balık besleyerek başlıyor ve maalesef ki bu durum balığın ölümü ile sonuçlanıyor. Ben de geçen gün arabada giderken birinin elinde 1 lt bir fanusla ve içinde yavru bir bettayla arabaya bindiğini görünce artık dayanamadım ve bu rehberi açma kararı aldım.
Peki bu rehberin içeriğinde neler olacak?
1- Fanuslarda Balık Beslemek Neden Sakıncalıdır?
2- Fanusların Akvaryumlarla Farkları
3- Fanuslarda Görülen Yaygın Hastalıklar
1- Fanuslarda Balık Beslemek Neden Sakıncalıdır?
FANUSTA BESLENEN BİR BETTA
Öncelikle durumu daha iyi anlamak ve kavramak açısından sizlere bu durumu bir örnek ile açıklayacağım.
Şimdi düşünmenizi istiyorum. Ana vatanınız Tayvan’tasınız ve doğduğunuzdan bu yana sadece sizin boyutunuzda ve kendi etrafınızda bile zar zor döndüğünüz bir odanın içindesiniz. Hayatınızın bu zamanına kadar sizlere sadece günde 1 kere yemek veriliyor ve haftada 1 kez de odanız öylesine temizleniyor.
Aradan 3-5 gün geçmiş ve bir gün, standarttan farklı olarak siz küçük bir kutuya konulup havalimanına götürülüyorsunuz. Ardından sallantılı ve çok az oksijenli bir yolculuktan sonra sizleri garip görünüşlü bir adam alıp arabasına bindiriyor. 30-40 dakikalık bir yolculuktan sonra ise sizleri alıp, eski kaldığınız odadan daha dar bir alana koyuyor ve yaşamak zorunda olduğunuz bu küçük bardağın üzerine ise kaç para olduğunuzu acımasızca basıyor.
Aradan 3-5 gün geçiyor ve yine garip görünümlü ama daha insancıl bir kişinin dikkatini çekiyorsunuz. Sizlere bakıyor ve "Aaa, ne kadar güzel bir balık," diyor. Tabii siz de o sıra biraz utanıyorsunuz. Ardından bu garip adam, sizi satılığa koyan adam ile konuşuyor ve yaklaşık 5 dakikalık bir konuşmanın ardından sizleri sevimli bulan bir adam, elinde büyük, yuvarlak ve üstü açık bir madde ile size yaklaşıp sizi bardağınızla beraber alıp evine götürüyor.
O anda "Sanırım artık ben de büyük ve güzel bir yerde yaşayacağım," derken bu adam sizleri alıp, o anlam veremediğiniz kürenin içerisine koyuyor. Ama o da ne? Bir bakmışsınız, eski yaşam alanınızdan sadece 1 veya 2 adım daha büyük bir alandasınız. Ama zaten doğduğunuzdan beri bu soruna alışkın olduğunuzdan pek önemsemiyorsunuz.
Ama bir şey fark ediyorsunuz. Ayağınızın altında rengârenk taşlar var ve bu taşlar gün geçtikçe rengârenk olmaktan çıkıp beyazlıyorlar. Bu durum ise sizleri bir süre sonra ciddi manada hasta ediyor. Sizi alan kişiden yardım istiyorsunuz ama o bu durumun farkında bile değil. Aradan günler geçiyor ve artık dayanamaz hâle gelip ölümün eşiğine dayanıyorsunuz. Sizi alan adam sizin bu durumunuzu görünce panikliyor ama nafile. Aradan birkaç saat geçiyor ve maalesef ki can çekişe çekişe ölüyorsunuz.
İşte maalesef ki bu hikaye her gün Türkiye’nin başka bir bölgesinde devam ediyor. Bu hikâyenin aslı ise şu şekilde:
Ana vatanı Tayland olan betta balıkları maalesef ki buradaki üreticiler tarafından yaşam hakları tahrip edilerek üretime zorlanıyor. Sonrasında ise doğan bu yeni betta balıkları türkiye'deki petshoplara satılıyor. Satılan bu bettalar petshoplar tarafından hiçbir şey bilmeyen siz yeni hobidaşlarımıza maalesef ki "Bu balık fanusta oksijensiz yaşar, bak hatta bardakta bile yaşıyor. Masrafsızdır bu" diyerek sizlere fanus ile beraber satılıyor. Sizler ise bu balığın gerçekten böyle yaşadığını sanıp alıyorsunuz. Ardından ise balığınıza şu durumlar geliyor.
Öncelikle balığınızın bulunduğu alan kısıtlı ve bakterilerin tutunacağı bir alan olmadığı için bakteri kültürü oluşmaz ve balığınızın yaşadığı bu küçük su birikintisi balığınız için resmen hastalık yuvası olur. Ardından ise balığınız iç parazit, dış parazit, mantar, kuyruk kısması gibi çeşitli hastalıklara kapılıp ölür.
Nedenleri ise en önemli faktör fanusa filtre takılamamasıdır. Unutmayın, filtre bir akvaryumun kalbi, beyni, canı… Ne derseniz deyin ama filtre akvaryumunuza hayat veren bir malzemedir. Filtre olmadan bir akvaryum kurulmaz. İkinci en önemli faktör ise fanusun litresi. Fanuslar yapısı gereği çok fazla su kapasitesine sahip değillerdir. Bu da fanusları balık beslemek için doğru bir araç saymaz. Maalesef ki bu iki büyük hata ve yanındaki renkli taşlar ile birlikte çoğu hobicimiz bu şekilde hobiye giriyor. Umarım artık bu bilgiler sayesinde yanlışlar düzelir ve akvaryum hobisine girecek arkadaşlarımız daha bilinçli olur.
2- Fanusların Akvaryumlarla Farkları
FANUS
Fanusların üretim amacı süs içindir. Genellikle de içerisinde çiçek bakmak için kullanılır. Öncelikle fanus ile akvaryum arasındaki farkı öğrenmek için beslediğimiz canlının ne olduğunu ve gereksinimlerini bilmeliyiz. Ben burada fanuslarda en sık karşılaşılan balıklardan biri olan betta balığından örnek vereceğim.
Betta genel bilgiler:
Bettalar sığ ve durgun suları seven, yaşamak için ayrıca bir oksijene gerek duymadan direkt olarak su yüzeyindeki hareketlilikle solunum yapabilen, ana vatanı Tayland olan bir akvaryum balığıdır. Genel olarak en az akvaryum hacminin 10 ila 15 lt arası olması tercih edilir. Daha az litrelerde hastalanıp ölürler.
Şimdi devam edelim. Betta balıklarına baktığımızda gözümüze çarpan ilk özellikleri su yüzeyindeki havadan solunum yapmalarıdır. Bu özelliğe “labirent özelliği” denilir. Bunu solungaçlarına yakın bir noktada konumlandırdıkları labirent adı verilen organları sayesinde yaparlar. Baktığımızda diğer bir dikkatimizi çeken özellikleri ise 10-15 lt aralığında yaşamalarıdır. Bu litre, insanların genelinde şu şekilde bir algı yarattığından mıdır bilmem ama insanlar “Bu balık bu litrede yaşıyorsa fanusta da yaşar, ne var ki?” gibi bir düşüncede oldukları için ve bazı kendi çıkarlarını düşünen petshoplara bu fikirlerini sundukları ve fikirleri desteklendiği için maalesef ki Türkiye'de insanlar bilinçsizce bu hobiye atlıyor ve başarısız oluyorlar.
Şimdi farklarına gelecek olursak:
Öncelikle bettalar da her balıkta ve akvaryumda olduğu gibi filtre isteyen balıklardır. Haliyle bettalar ayrıca kendi doğaları gereği sıcak suları severler ve ani ısı değişimlerine toleransları yoktur. Ayrıca bettalar, akvaryum olarak bitkili ve bol saklanma alanı olan akvaryumları isterler. Haliyle aldığınız fanusun litresi ve yapısı gereği tüm bu malzemeleri fanusa sığdıramazsınız. Ayrıca yapılan deneylerde fanusların balıkların gözlerine ve görme yetilerine zararlı olduğu da söylentiler arasındadır.
Peki akvaryuma neler bağlanabilir?
Akvaryumlar yapısı gereği her boy ve ölçüde özel yapım ve hazır yapım olmak üzere birçok çeşidi ve litresi bulunur. Bu da beslemek istediğiniz balık için gerekli alan ve şartların sağlanmasını sağlar. Ayrıca akvaryumlar fanus gibi yuvarlak olmadıkları ve köşeli bir yapıya sahip oldukları için balık için gerekli olan filtre, ısıtıcı, ışık, hava taşı, bitki, saklanma alanı gibi çoğu ihtiyacın giderilmesini sağlar. Unutmayın, fanuslar balık beslemek için değildir.
3- Fanuslarda Görülen Yaygın Hastalıklar
Fanuslarda beslenilen balıklarda görülen en sık hastalıklar yaptığım araştırmalar ve gözlemlerime göre sırasıyla şu şekilde sıralanabilir:
1- Mantar enfeksiyonu
2- Dış parazit
3- İç parazit
4- Kuyruk kısması
5- Safra kesesi
Genel olarak fanuslarda beslenilen balıklarda görülen ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanan hastalıkların başlıcaları bu şekildedir.
Akvaryum hobisine girmeden önce mutla okumanız gereken rehberler:
https://karincaciftligim.com/threads/akvaryum-hobisinde-sik-karsilasilan-sorular.23409/ @akvaryumhane
https://karincaciftligim.com/threads/akvaryum-hobisine-giris-rehber.22431/ @akvaryumhane
https://karincaciftligim.com/threads/bakteri-dongusu-nedir-ve-nasil-olusturulur.11740/ @Utgea
https://karincaciftligim.com/threads/filtrenin-onemi-ve-yeni-tank-sendromu.12324/ @Mertali
Bu rehberleri yazarak, formumuza ve bu rehberi okuyan, hobiye girmek isteyen arkadaşlarıma katkıda bulundukları için, Utgea ve Mertali'ye ayırca teşekkür ederim.
Not: Bu rehber, akvaryum hobisine başlamak isteyen ve bu hobiye “bütçesi fanusa yetiyor” diye fanusta başlamaya çalışan kişiler için, KarıncaÇiftliğim forumu üyesi @akvaryumhane tarafından yazılmıştır.
Not: Bu rehbere kaynakları ile katkıda bulunan Av. Umut Şeker’e teşekkürler.
Kaynaklar:
Peki bu rehberin içeriğinde neler olacak?
1- Fanuslarda Balık Beslemek Neden Sakıncalıdır?
2- Fanusların Akvaryumlarla Farkları
3- Fanuslarda Görülen Yaygın Hastalıklar
1- Fanuslarda Balık Beslemek Neden Sakıncalıdır?
FANUSTA BESLENEN BİR BETTA
Öncelikle durumu daha iyi anlamak ve kavramak açısından sizlere bu durumu bir örnek ile açıklayacağım.
Şimdi düşünmenizi istiyorum. Ana vatanınız Tayvan’tasınız ve doğduğunuzdan bu yana sadece sizin boyutunuzda ve kendi etrafınızda bile zar zor döndüğünüz bir odanın içindesiniz. Hayatınızın bu zamanına kadar sizlere sadece günde 1 kere yemek veriliyor ve haftada 1 kez de odanız öylesine temizleniyor.
Aradan 3-5 gün geçmiş ve bir gün, standarttan farklı olarak siz küçük bir kutuya konulup havalimanına götürülüyorsunuz. Ardından sallantılı ve çok az oksijenli bir yolculuktan sonra sizleri garip görünüşlü bir adam alıp arabasına bindiriyor. 30-40 dakikalık bir yolculuktan sonra ise sizleri alıp, eski kaldığınız odadan daha dar bir alana koyuyor ve yaşamak zorunda olduğunuz bu küçük bardağın üzerine ise kaç para olduğunuzu acımasızca basıyor.
Aradan 3-5 gün geçiyor ve yine garip görünümlü ama daha insancıl bir kişinin dikkatini çekiyorsunuz. Sizlere bakıyor ve "Aaa, ne kadar güzel bir balık," diyor. Tabii siz de o sıra biraz utanıyorsunuz. Ardından bu garip adam, sizi satılığa koyan adam ile konuşuyor ve yaklaşık 5 dakikalık bir konuşmanın ardından sizleri sevimli bulan bir adam, elinde büyük, yuvarlak ve üstü açık bir madde ile size yaklaşıp sizi bardağınızla beraber alıp evine götürüyor.
O anda "Sanırım artık ben de büyük ve güzel bir yerde yaşayacağım," derken bu adam sizleri alıp, o anlam veremediğiniz kürenin içerisine koyuyor. Ama o da ne? Bir bakmışsınız, eski yaşam alanınızdan sadece 1 veya 2 adım daha büyük bir alandasınız. Ama zaten doğduğunuzdan beri bu soruna alışkın olduğunuzdan pek önemsemiyorsunuz.
Ama bir şey fark ediyorsunuz. Ayağınızın altında rengârenk taşlar var ve bu taşlar gün geçtikçe rengârenk olmaktan çıkıp beyazlıyorlar. Bu durum ise sizleri bir süre sonra ciddi manada hasta ediyor. Sizi alan kişiden yardım istiyorsunuz ama o bu durumun farkında bile değil. Aradan günler geçiyor ve artık dayanamaz hâle gelip ölümün eşiğine dayanıyorsunuz. Sizi alan adam sizin bu durumunuzu görünce panikliyor ama nafile. Aradan birkaç saat geçiyor ve maalesef ki can çekişe çekişe ölüyorsunuz.
İşte maalesef ki bu hikaye her gün Türkiye’nin başka bir bölgesinde devam ediyor. Bu hikâyenin aslı ise şu şekilde:
Ana vatanı Tayland olan betta balıkları maalesef ki buradaki üreticiler tarafından yaşam hakları tahrip edilerek üretime zorlanıyor. Sonrasında ise doğan bu yeni betta balıkları türkiye'deki petshoplara satılıyor. Satılan bu bettalar petshoplar tarafından hiçbir şey bilmeyen siz yeni hobidaşlarımıza maalesef ki "Bu balık fanusta oksijensiz yaşar, bak hatta bardakta bile yaşıyor. Masrafsızdır bu" diyerek sizlere fanus ile beraber satılıyor. Sizler ise bu balığın gerçekten böyle yaşadığını sanıp alıyorsunuz. Ardından ise balığınıza şu durumlar geliyor.
Öncelikle balığınızın bulunduğu alan kısıtlı ve bakterilerin tutunacağı bir alan olmadığı için bakteri kültürü oluşmaz ve balığınızın yaşadığı bu küçük su birikintisi balığınız için resmen hastalık yuvası olur. Ardından ise balığınız iç parazit, dış parazit, mantar, kuyruk kısması gibi çeşitli hastalıklara kapılıp ölür.
Nedenleri ise en önemli faktör fanusa filtre takılamamasıdır. Unutmayın, filtre bir akvaryumun kalbi, beyni, canı… Ne derseniz deyin ama filtre akvaryumunuza hayat veren bir malzemedir. Filtre olmadan bir akvaryum kurulmaz. İkinci en önemli faktör ise fanusun litresi. Fanuslar yapısı gereği çok fazla su kapasitesine sahip değillerdir. Bu da fanusları balık beslemek için doğru bir araç saymaz. Maalesef ki bu iki büyük hata ve yanındaki renkli taşlar ile birlikte çoğu hobicimiz bu şekilde hobiye giriyor. Umarım artık bu bilgiler sayesinde yanlışlar düzelir ve akvaryum hobisine girecek arkadaşlarımız daha bilinçli olur.
2- Fanusların Akvaryumlarla Farkları
FANUS
Fanusların üretim amacı süs içindir. Genellikle de içerisinde çiçek bakmak için kullanılır. Öncelikle fanus ile akvaryum arasındaki farkı öğrenmek için beslediğimiz canlının ne olduğunu ve gereksinimlerini bilmeliyiz. Ben burada fanuslarda en sık karşılaşılan balıklardan biri olan betta balığından örnek vereceğim.
Betta genel bilgiler:
Bettalar sığ ve durgun suları seven, yaşamak için ayrıca bir oksijene gerek duymadan direkt olarak su yüzeyindeki hareketlilikle solunum yapabilen, ana vatanı Tayland olan bir akvaryum balığıdır. Genel olarak en az akvaryum hacminin 10 ila 15 lt arası olması tercih edilir. Daha az litrelerde hastalanıp ölürler.
Şimdi devam edelim. Betta balıklarına baktığımızda gözümüze çarpan ilk özellikleri su yüzeyindeki havadan solunum yapmalarıdır. Bu özelliğe “labirent özelliği” denilir. Bunu solungaçlarına yakın bir noktada konumlandırdıkları labirent adı verilen organları sayesinde yaparlar. Baktığımızda diğer bir dikkatimizi çeken özellikleri ise 10-15 lt aralığında yaşamalarıdır. Bu litre, insanların genelinde şu şekilde bir algı yarattığından mıdır bilmem ama insanlar “Bu balık bu litrede yaşıyorsa fanusta da yaşar, ne var ki?” gibi bir düşüncede oldukları için ve bazı kendi çıkarlarını düşünen petshoplara bu fikirlerini sundukları ve fikirleri desteklendiği için maalesef ki Türkiye'de insanlar bilinçsizce bu hobiye atlıyor ve başarısız oluyorlar.
Şimdi farklarına gelecek olursak:
Öncelikle bettalar da her balıkta ve akvaryumda olduğu gibi filtre isteyen balıklardır. Haliyle bettalar ayrıca kendi doğaları gereği sıcak suları severler ve ani ısı değişimlerine toleransları yoktur. Ayrıca bettalar, akvaryum olarak bitkili ve bol saklanma alanı olan akvaryumları isterler. Haliyle aldığınız fanusun litresi ve yapısı gereği tüm bu malzemeleri fanusa sığdıramazsınız. Ayrıca yapılan deneylerde fanusların balıkların gözlerine ve görme yetilerine zararlı olduğu da söylentiler arasındadır.
Peki akvaryuma neler bağlanabilir?
Akvaryumlar yapısı gereği her boy ve ölçüde özel yapım ve hazır yapım olmak üzere birçok çeşidi ve litresi bulunur. Bu da beslemek istediğiniz balık için gerekli alan ve şartların sağlanmasını sağlar. Ayrıca akvaryumlar fanus gibi yuvarlak olmadıkları ve köşeli bir yapıya sahip oldukları için balık için gerekli olan filtre, ısıtıcı, ışık, hava taşı, bitki, saklanma alanı gibi çoğu ihtiyacın giderilmesini sağlar. Unutmayın, fanuslar balık beslemek için değildir.
3- Fanuslarda Görülen Yaygın Hastalıklar
Fanuslarda beslenilen balıklarda görülen en sık hastalıklar yaptığım araştırmalar ve gözlemlerime göre sırasıyla şu şekilde sıralanabilir:
1- Mantar enfeksiyonu
2- Dış parazit
3- İç parazit
4- Kuyruk kısması
5- Safra kesesi
Genel olarak fanuslarda beslenilen balıklarda görülen ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanan hastalıkların başlıcaları bu şekildedir.
Akvaryum hobisine girmeden önce mutla okumanız gereken rehberler:
https://karincaciftligim.com/threads/akvaryum-hobisinde-sik-karsilasilan-sorular.23409/ @akvaryumhane
https://karincaciftligim.com/threads/akvaryum-hobisine-giris-rehber.22431/ @akvaryumhane
https://karincaciftligim.com/threads/bakteri-dongusu-nedir-ve-nasil-olusturulur.11740/ @Utgea
https://karincaciftligim.com/threads/filtrenin-onemi-ve-yeni-tank-sendromu.12324/ @Mertali
Bu rehberleri yazarak, formumuza ve bu rehberi okuyan, hobiye girmek isteyen arkadaşlarıma katkıda bulundukları için, Utgea ve Mertali'ye ayırca teşekkür ederim.
Not: Bu rehber, akvaryum hobisine başlamak isteyen ve bu hobiye “bütçesi fanusa yetiyor” diye fanusta başlamaya çalışan kişiler için, KarıncaÇiftliğim forumu üyesi @akvaryumhane tarafından yazılmıştır.
Not: Bu rehbere kaynakları ile katkıda bulunan Av. Umut Şeker’e teşekkürler.
Kaynaklar:
Görsel Kaynaklar: