Bu tarz deneyler yapması eğlenceli ve eğitici olsa da gerçekliği anlamadan oldukça uzaktır. Bir değişkenin etkisini anlamak için kalan tüm değişkenleri sabitleyebilmelisiniz. Birden fazla değişkenin farklı sonuçlar verebildiği bir deneyde sonucun ne ölçüde anlamaya çalıştığımız değişkenden kaynaklandığını bilemeyiz. Mesela karıncaların iki gözü olduğunu diğerini bir şeyle kapatsanız bile karıncanın hayatta kalabildiğini ve dengesiz de olsa canlılık işlevlerini yerine getirebilip getiremediğinin deneyini yapmak istiyorsunuz. Karıncanın bir gözünü kapatıyorsunuz ve ne göresiniz, hayatlarına devam edebiliyorlar. Saf gözlem size diyor ki hmm evet, demek ki onlarda bizim gibi bir gözleri olmasa bile idare edebiliyorlar hayatlarını idame edebiliyorlar ancak çalıştığınız türün "compound eyes" yani birleşik gözlere sahip olduğunu, iki gözünde sineklerde olduğu gibi aynı gözlemi yaptığını, bir gözü olmadığı zaman elde ettiği çevresel verileri, gözünü kapattığınız şeyi kaldırdığınız zaman aslında hiç bir şeyin fark etmediğini, karıncaların hala tek gözlüymüş gibi ezberlediği rotayı sanki hala tek gözü yokmuş gibi ilerleyeceğini bilmiyordunuz. Buradan "demek ki tek gözle idare edebiliyorlarmış, bunu anlayabildik ama" diyebilirsiniz. Yani verdiğim örnek biraz buna mahal verdi ancak sonucunuzun belki doğru ancak eksik olduğunu anlayamadınız ya da mesela karıncama şeker ve proteini karıştırıp vereyim, protein yemeyen kolonim şekerli olduğunu zannettiği için hem protein alır hem şeker alır deneyi yaptınız. Karışımı hazırladınız ve koloninize verdiniz. Ne göresiniz? Yumurta sayısında patlama artış ancak ne yazık ki bu tarz bir karışımın zararlı olduğunu, sadece bir defa maruziyet bile koloni ömrünü %20 kısalttığını bilmiyordunuz. Bilmenizde beklenemezdi çünkü salt gözlem size bunu gösterdi.
Deneyiniz 5 farklı koloni içeriyor, yani 5 farklı tüp. Her tüp için değişkenler neler?
1. Bireylerin genetik farklılıkları
2. Tüpler arası nem seviyelerinin toplayıcılık eğilimine etkisi
3. Tüpler arası sıcaklık seviyelerinin toplayıcılık eğilimine etkisi
4. Işığa maruziyet( light exposure/photoperiod) farklılıklarının toplayıcılık üzerine etkisi
5.
Kolonilere verilen besin farklılıklarının etkisi(aradığımız değişken)
6. İşçi sayısınındaki farklılıklar/koloni boyutunun gelişim üzerine etkisi
Ve daha fazlası. Biz 5. değişkenin etkisini gözlemlemek istedik ancak diğer değişkenler sabit mi? Eğer değilse gelişimin tam olarak 5. sebepten dolayı etkilendiğini nasıl anlayabiliriz? Belki diğerlerinden dolayı kaynaklanıyordur. İşte bu yüzden kendi yaptığımız deneylere pek güvenmemek gerekir.
We analyzed the foraging activity and the dietary spectrum of the Argentine ant (Linepithema humile Mayr) and select native ants on cork oaks from Mediterranean open cork oak (Quercus suber) secondary forests. The study areas included invaded and noninvaded zones in close proximity. The...
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
A key determinant of the relationship between diet and longevity is the balance of protein and carbohydrate in the diet. Eating excess protein relative to carbohydrate shortens lifespan in solitary insects. Here, we investigated the link between high-protein diet and longevity, both at the level...
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov