Asker kastları hakkında bilgi az veya yanlış. Ya da hep genellemeler üzerinden yapılır. Bu konu üzerinde asker kastlarının neden asker diye nitelendirildiğinden başlayıp, birçok kıtadan asker örnekleriyle size bu konuyu detaylandıracağım. Cinsler bazında yapılan "monomorfik", "polimorfik" ve "dimorfik" olarak yapılan basit genellemelerin yanlış kısımlarını düzelteceğim. Genel olarak asker kastı için verilen örnek Pheidole olur. Birçok cins için kastlarıyla ilgili genellemeler yapılır. Fakat bu konuşmalar cins bazında olduğu için doğru sayılamaz. Öncelikle konuya Pheidole cinsi ile başlayacağım.
Aslına bakarsanız Pheidole türlerinin çoğu dimorfiktir:
Ancak dünya çapında morfolojide çok çeşitlilerdir! Ve Pheidole'nin trimorfik türlerden oluşan bir tür grubu da vardır. Trimorfik, polimorfik ile aynı değildir, çünkü üçüncü kast her zaman bir süper majördür -ayrıca "asker" olarak adlandırılır.
Üst görsel Pheidole obtusospinosa koyu varyant. Alt görsel, aynı türün açık varyantı. Minör, majör ve süper majörü görebilirsiniz. Sağdaki görselde majörler ile süper majörler arasındaki boyut farklılığını daha iyi görebilirsiniz. Pheidole tepicana türü.
Bazı insanlar süper majöre asker diyor ama bu terim muhtemelen yanlış. Asker ile majör morfolojik olarak farklılardır. Asker, bir kraliçenin vücuduna hapsolmuş majördür bir nevi. Askerlerin başlarının üzerinde tıpkı kraliçeler gibi ocelli(küçük gözler) bulunur ve bazıları yumurta bile üretebilirler(ancak thropic yumurtalar; döllenmemiş). Buna daha sonra değineceğim. Askerler genellikle yuva savunması içindir. Ama her zaman değil. Bazı askerlerin işlevleri farklıdır. Bu konuya da sonra değineceğim.
Ayrıca büyük kraliçelere sahip oldukça polimorfik birkaç Pheidole türü vardır. Şimdi örnekler vererek Pheidole cinsindeki polimorfizmi çok daha iyi açıklayacağım.
Avustralya Pheidole antipodum'u. Yaklaşık 15mm kraliçeye sahipler. İki renk çeşidi vardır yukarıda da gördüğünüz üzere. Siyah ve turuncu. Bu tür koloni içinde birçok kast bulundurur: ufak minör, minör, ufak media, büyük media, küçük majör, büyük majör, en büyük majör(tiny minor, minor, small media, big media, small major, bigger major, largest major). Bu tür oldukça polimorfiktir. Son derece polimorfik türlerin bir başka harika örneği de Atta cephalotes'tir (Leafcutter Ant). Devasa süper majörlerle bilinen en büyük Pheidole türünü de göstereceğim.
18mm uzunluğunda devasa bir kraliçe. Hem esaret altında hem de doğada nadir. Devasa süper majörlere sahip. Yukarıda da minör işçiler ile karşılaştırmalarını görebilirsiniz. Karşınızda Pheidole rhea. Onlar Carebara diversa'nın eşdeğeri. Hem çok hızlı ürüyorlar hem de oldukça güçlü sayılırlar. Ancak buna rağmen doğada nadir olmaları doğada gücün her zaman işe yaramadığını da gösteriyor bizlere. Süper majörleri olan sadece 7 Pheidole türü var olarak bilinir ve hepsi Kuzey Amerika'dadır. P. rhea, P. obtusospinosa, P. hirtula, P. tepicana, P. polymorpha, P. macclendoni ve P. centeotl. Aslında Pheidole megacephala'nın da "süpermajörleri" var, ancak iyi belgelenmemişler. Pheidole cinsini yeterince ele aldığımız kanaatindeyim. Bu yüzden bir diğer cins üzerinden anlatıma devam edeceğim.
Crematogaster cinsi bu konuda epey önem taşıyor bana göre. Aslında bu konuyu açmamın bir nedeni forumda "Crematogaster cinsi monomorfiktir." gibi bir cümle görmemden kaynaklı. Sosyal Hymenoptera arasında, sadece bazı karınca cinsleri, üreme dışı yetişkinlerin birden fazla morfolojik türüne sahiptir. Crematogaster cinsinde işçiler monomorfik veya sürekli boyut polimorfizmi gösterir. Asker kastının, bu bireyin sahip olduğu ocelli(kraliçe gibi başın üstündeki küçük gözler) ile ayırt edildiğini anlatmıştım. Birçok Orthocrema türündeki askerler, gıda alımının düşük olduğu dönemlerde yumurta üretmek için yapılır. Temel olarak çok az çabayla bedava yiyecek üretirler. Bu yumurtalar thropic(döllenmemiş) yumurtalardır. Genel olarak larvalar onlar ile beslenir. Yenmeyen şanslı yumurtalar ise erkek birey olarak çıkabilir.
Görsellerde adı geçen üç tür için de bahsi geçen asker üretimi ve yumurtlayarak besin üretme durumu geçerlidir. Bunun haricinde üst-ortada bulunan farklı bir tür mevcut. O da Crematogaster clariventris. Crematogaster sensu stricto içerisinde bir asker kastı nadirdir. Askerleri gayet iyi boyutlara ulaşan Afrika'dan clariventris türü. 3 minik ocellileri vardır. İyi çalışılmış bir tür olmadığı için bunların işlevi bilinmemektedir. Muhtemelen Orthocrema askerleri gibi tropik (döllenmemiş) yumurtalar da bırakırlar. Thropic yumurtalar aynı şekilde besin için kullanılır. Crematogaster cinsini yeterince tanımladığımıza göre devam edebiliriz.
Colobopsis leonardi oldukça polimorfik türlerden biridir. Aralarında minör, majör ve birçok orta kast vardır. Bu tür, yalnızca bazı görüntülerde görebildiğim kadarıyla, başlarında ocelli var gibi göründüğü için 'gerçek' askerlere sahip. Çoğu Colobopsis, ocelli olmayan ancak yine de kraliçenin vücudunun bir kopyası olan 'işlevsel' askerlerle dimorfiktir. C. truncata ve C. etiolata, her ikisinin de ocelli'si yoktur, ancak 'işlevsel' askerlerdir: koloniyi phragmotic (bir tarafı düzleştirilmiş) kafalarıyla savunurlar. Çoğu colobopsis 'askerinde' ocelli yoktur. Şimdi bahsedeceğim istisnalardan biri. Colobopsis imitans, C. truncata'ya benzer türler ancak daha koyu renklidir. Ayrıca ocelli de yok. Kafasında geçmişte ocelli olduğunu gösteren 3 işaret var ama bunlar bir nedenden dolayı ortadan kaybolmuş. Belki pupa evresinde ocelli tam olarak gelişmemiştir. Her iki durumda da, büyük bir kasta sahip olan Colobopsis, teknik olarak işlevsel askerlere sahip olarak adlandırılabilir.
Cephalotes varians askeri, kesinlikle işlevsel bir asker kastı. Büyük birey, küçüklerden çok daha büyüktür ve kafa çok farklı şekilde şekillendirilmiştir; yuvarlak bir plaka şeklinde. Tek amaçları koloniyi phragmosis ile korumaktır (yuva girişini bir vücut parçası, bu durumda kafa, Colobopsis askerlerine benzer şekilde bloke etmek). Hem askerlerin hem de bence kraliçelerin ocellileri yok çünkü ocelli'nin oturacak yeri yok, çünkü başın çoğu kapı olarak kullanılıyor. Cephalotes atratus. 20mm kraliçe, 8-14mm işçiler. +10.000 işçi koloni boyutu. Bu cinsin en büyük türü kendisi. Cephalotes varians ile karşılaştırabilirsiniz, kraliçe sadece 5mm, ama çok daha ilginç kafa şekli; Cephalotes atratus'un bir asker kastı bile yok, türler arasında dimorfizmin değiştiğinin bir örneğini daha görüyoruz böylece. Bu türde tüm işçiler aynıdır, sadece boyutları biraz farklıdır. Savunma için vücutlarında sivri uçlar var. Sağ üstteki görselde aynı koloni içerisinde turuncu-kahverengi ve siyah varyantını birlikte görebilirsiniz.
Atta cephalotes: dünyadaki en polimorfik tür. Sadece vücut büyüklüğü kastlarında değil, aynı zamanda sosyal kastlarda da. Minik askerlerden büyük askerlere kadar her işçi, koloni içinde kendi görevine sahiptir. Sol üstteki görselde boyut farklılıkları çok görünse bile o aslında küçük bir işçinin yanında(minimum değil, küçük olanın yarısı boyutunda olanlar var) küçük bir asker var. Asker kastında ocelli net bir şekilde görünüyor. Cataglyphis bombycina ile ilgili pek çok görsel ekledim yukarıya. Minör, media, majör ve askerleri hep birlikte görebilirsiniz. Ocelli'yi aynı şekilde işaretledim.
Bu oldukça havalı türlerden. Bu türün ilginç yanı ise hem soldier hem de super soldier kastlarını aynı anda bulundurması. Gesomyrmex sp.'nin dört kastının hepsinin farklı ölçeklerde gösterilen kafaları (A: işçi, B: asker, C: süper asker D: kraliçe). Peki biri süper asker olarak adlandırılırken diğeri neden sadece asker? Tahminimce* normal asker, yuva savunması görevini üstlendiği için ama 'işlevsel' asker olduğu için böyledir. Süper asker, büyük gövdeli ve ocelli mevcut olan kraliçenin bir kopyası iken, morfolojik bir askerdir. Belki de bu yüzden böyle adlandırılıyorlar.
Eciton burchelli için işçi ve işlevsel asker mevcuttur. Eciton askerlerinin gözleri çok kötü. Ama tamamen kör değiller. Dorylus tamamen kördür: hem işçiler hem de askerler. Sadece erkeklerin kocaman gözleri vardır. Doryluslar, Eciton gibi minörler ve işlevsel askerlerden oluşur. Koloni hareketi veya bir baskın sırasında, askerler çeneleri sonuna kadar açık ve saldırıya hazır bir şekilde dik dururlar. Koloniyi, Eciton işlevsel askerleri gibi savunuyorlar. Aralarındaki kast farklılığını da sağ üstteki görsel yardımıyla görebilirsiniz.
Cinsler büyüktür ve onları cins olarak genellemek çoğu zaman hatalıdır. Genelleme yapacaksanız da Türkiye için yapabilirsiniz.
Evet arkadaşlar, genel olarak sizlere birçok asker türünü, işlevlerini neyi neden yaptıklarını anlatmaya çalıştım. Bu konuyu hazırlarken yanlışlıkla sildiğim için ikinci hazırlayışım bu. Özellikle görsel sınırı olduğu için onları tek bir halde toplamam gerekti. Bu yüzden bu kadar karışık bir görüntü var. Bunun için yapabileceğim bir şey yok maalesef. Elimden gelen en iyi şekilde tüm detaylarıyla anlattım, aklınıza takılan bir soru olursa konu üzerinden sorabilirsiniz. Konuya da ekleme yaparım bu detayları.
Aslına bakarsanız Pheidole türlerinin çoğu dimorfiktir:
Ancak dünya çapında morfolojide çok çeşitlilerdir! Ve Pheidole'nin trimorfik türlerden oluşan bir tür grubu da vardır. Trimorfik, polimorfik ile aynı değildir, çünkü üçüncü kast her zaman bir süper majördür -ayrıca "asker" olarak adlandırılır.
Üst görsel Pheidole obtusospinosa koyu varyant. Alt görsel, aynı türün açık varyantı. Minör, majör ve süper majörü görebilirsiniz. Sağdaki görselde majörler ile süper majörler arasındaki boyut farklılığını daha iyi görebilirsiniz. Pheidole tepicana türü.
Bazı insanlar süper majöre asker diyor ama bu terim muhtemelen yanlış. Asker ile majör morfolojik olarak farklılardır. Asker, bir kraliçenin vücuduna hapsolmuş majördür bir nevi. Askerlerin başlarının üzerinde tıpkı kraliçeler gibi ocelli(küçük gözler) bulunur ve bazıları yumurta bile üretebilirler(ancak thropic yumurtalar; döllenmemiş). Buna daha sonra değineceğim. Askerler genellikle yuva savunması içindir. Ama her zaman değil. Bazı askerlerin işlevleri farklıdır. Bu konuya da sonra değineceğim.
Ayrıca büyük kraliçelere sahip oldukça polimorfik birkaç Pheidole türü vardır. Şimdi örnekler vererek Pheidole cinsindeki polimorfizmi çok daha iyi açıklayacağım.
Avustralya Pheidole antipodum'u. Yaklaşık 15mm kraliçeye sahipler. İki renk çeşidi vardır yukarıda da gördüğünüz üzere. Siyah ve turuncu. Bu tür koloni içinde birçok kast bulundurur: ufak minör, minör, ufak media, büyük media, küçük majör, büyük majör, en büyük majör(tiny minor, minor, small media, big media, small major, bigger major, largest major). Bu tür oldukça polimorfiktir. Son derece polimorfik türlerin bir başka harika örneği de Atta cephalotes'tir (Leafcutter Ant). Devasa süper majörlerle bilinen en büyük Pheidole türünü de göstereceğim.
18mm uzunluğunda devasa bir kraliçe. Hem esaret altında hem de doğada nadir. Devasa süper majörlere sahip. Yukarıda da minör işçiler ile karşılaştırmalarını görebilirsiniz. Karşınızda Pheidole rhea. Onlar Carebara diversa'nın eşdeğeri. Hem çok hızlı ürüyorlar hem de oldukça güçlü sayılırlar. Ancak buna rağmen doğada nadir olmaları doğada gücün her zaman işe yaramadığını da gösteriyor bizlere. Süper majörleri olan sadece 7 Pheidole türü var olarak bilinir ve hepsi Kuzey Amerika'dadır. P. rhea, P. obtusospinosa, P. hirtula, P. tepicana, P. polymorpha, P. macclendoni ve P. centeotl. Aslında Pheidole megacephala'nın da "süpermajörleri" var, ancak iyi belgelenmemişler. Pheidole cinsini yeterince ele aldığımız kanaatindeyim. Bu yüzden bir diğer cins üzerinden anlatıma devam edeceğim.
Crematogaster cinsi bu konuda epey önem taşıyor bana göre. Aslında bu konuyu açmamın bir nedeni forumda "Crematogaster cinsi monomorfiktir." gibi bir cümle görmemden kaynaklı. Sosyal Hymenoptera arasında, sadece bazı karınca cinsleri, üreme dışı yetişkinlerin birden fazla morfolojik türüne sahiptir. Crematogaster cinsinde işçiler monomorfik veya sürekli boyut polimorfizmi gösterir. Asker kastının, bu bireyin sahip olduğu ocelli(kraliçe gibi başın üstündeki küçük gözler) ile ayırt edildiğini anlatmıştım. Birçok Orthocrema türündeki askerler, gıda alımının düşük olduğu dönemlerde yumurta üretmek için yapılır. Temel olarak çok az çabayla bedava yiyecek üretirler. Bu yumurtalar thropic(döllenmemiş) yumurtalardır. Genel olarak larvalar onlar ile beslenir. Yenmeyen şanslı yumurtalar ise erkek birey olarak çıkabilir.
Görsellerde adı geçen üç tür için de bahsi geçen asker üretimi ve yumurtlayarak besin üretme durumu geçerlidir. Bunun haricinde üst-ortada bulunan farklı bir tür mevcut. O da Crematogaster clariventris. Crematogaster sensu stricto içerisinde bir asker kastı nadirdir. Askerleri gayet iyi boyutlara ulaşan Afrika'dan clariventris türü. 3 minik ocellileri vardır. İyi çalışılmış bir tür olmadığı için bunların işlevi bilinmemektedir. Muhtemelen Orthocrema askerleri gibi tropik (döllenmemiş) yumurtalar da bırakırlar. Thropic yumurtalar aynı şekilde besin için kullanılır. Crematogaster cinsini yeterince tanımladığımıza göre devam edebiliriz.
Colobopsis leonardi oldukça polimorfik türlerden biridir. Aralarında minör, majör ve birçok orta kast vardır. Bu tür, yalnızca bazı görüntülerde görebildiğim kadarıyla, başlarında ocelli var gibi göründüğü için 'gerçek' askerlere sahip. Çoğu Colobopsis, ocelli olmayan ancak yine de kraliçenin vücudunun bir kopyası olan 'işlevsel' askerlerle dimorfiktir. C. truncata ve C. etiolata, her ikisinin de ocelli'si yoktur, ancak 'işlevsel' askerlerdir: koloniyi phragmotic (bir tarafı düzleştirilmiş) kafalarıyla savunurlar. Çoğu colobopsis 'askerinde' ocelli yoktur. Şimdi bahsedeceğim istisnalardan biri. Colobopsis imitans, C. truncata'ya benzer türler ancak daha koyu renklidir. Ayrıca ocelli de yok. Kafasında geçmişte ocelli olduğunu gösteren 3 işaret var ama bunlar bir nedenden dolayı ortadan kaybolmuş. Belki pupa evresinde ocelli tam olarak gelişmemiştir. Her iki durumda da, büyük bir kasta sahip olan Colobopsis, teknik olarak işlevsel askerlere sahip olarak adlandırılabilir.
Cephalotes varians askeri, kesinlikle işlevsel bir asker kastı. Büyük birey, küçüklerden çok daha büyüktür ve kafa çok farklı şekilde şekillendirilmiştir; yuvarlak bir plaka şeklinde. Tek amaçları koloniyi phragmosis ile korumaktır (yuva girişini bir vücut parçası, bu durumda kafa, Colobopsis askerlerine benzer şekilde bloke etmek). Hem askerlerin hem de bence kraliçelerin ocellileri yok çünkü ocelli'nin oturacak yeri yok, çünkü başın çoğu kapı olarak kullanılıyor. Cephalotes atratus. 20mm kraliçe, 8-14mm işçiler. +10.000 işçi koloni boyutu. Bu cinsin en büyük türü kendisi. Cephalotes varians ile karşılaştırabilirsiniz, kraliçe sadece 5mm, ama çok daha ilginç kafa şekli; Cephalotes atratus'un bir asker kastı bile yok, türler arasında dimorfizmin değiştiğinin bir örneğini daha görüyoruz böylece. Bu türde tüm işçiler aynıdır, sadece boyutları biraz farklıdır. Savunma için vücutlarında sivri uçlar var. Sağ üstteki görselde aynı koloni içerisinde turuncu-kahverengi ve siyah varyantını birlikte görebilirsiniz.
Atta cephalotes: dünyadaki en polimorfik tür. Sadece vücut büyüklüğü kastlarında değil, aynı zamanda sosyal kastlarda da. Minik askerlerden büyük askerlere kadar her işçi, koloni içinde kendi görevine sahiptir. Sol üstteki görselde boyut farklılıkları çok görünse bile o aslında küçük bir işçinin yanında(minimum değil, küçük olanın yarısı boyutunda olanlar var) küçük bir asker var. Asker kastında ocelli net bir şekilde görünüyor. Cataglyphis bombycina ile ilgili pek çok görsel ekledim yukarıya. Minör, media, majör ve askerleri hep birlikte görebilirsiniz. Ocelli'yi aynı şekilde işaretledim.
Bu oldukça havalı türlerden. Bu türün ilginç yanı ise hem soldier hem de super soldier kastlarını aynı anda bulundurması. Gesomyrmex sp.'nin dört kastının hepsinin farklı ölçeklerde gösterilen kafaları (A: işçi, B: asker, C: süper asker D: kraliçe). Peki biri süper asker olarak adlandırılırken diğeri neden sadece asker? Tahminimce* normal asker, yuva savunması görevini üstlendiği için ama 'işlevsel' asker olduğu için böyledir. Süper asker, büyük gövdeli ve ocelli mevcut olan kraliçenin bir kopyası iken, morfolojik bir askerdir. Belki de bu yüzden böyle adlandırılıyorlar.
Eciton burchelli için işçi ve işlevsel asker mevcuttur. Eciton askerlerinin gözleri çok kötü. Ama tamamen kör değiller. Dorylus tamamen kördür: hem işçiler hem de askerler. Sadece erkeklerin kocaman gözleri vardır. Doryluslar, Eciton gibi minörler ve işlevsel askerlerden oluşur. Koloni hareketi veya bir baskın sırasında, askerler çeneleri sonuna kadar açık ve saldırıya hazır bir şekilde dik dururlar. Koloniyi, Eciton işlevsel askerleri gibi savunuyorlar. Aralarındaki kast farklılığını da sağ üstteki görsel yardımıyla görebilirsiniz.
Cinsler büyüktür ve onları cins olarak genellemek çoğu zaman hatalıdır. Genelleme yapacaksanız da Türkiye için yapabilirsiniz.
Evet arkadaşlar, genel olarak sizlere birçok asker türünü, işlevlerini neyi neden yaptıklarını anlatmaya çalıştım. Bu konuyu hazırlarken yanlışlıkla sildiğim için ikinci hazırlayışım bu. Özellikle görsel sınırı olduğu için onları tek bir halde toplamam gerekti. Bu yüzden bu kadar karışık bir görüntü var. Bunun için yapabileceğim bir şey yok maalesef. Elimden gelen en iyi şekilde tüm detaylarıyla anlattım, aklınıza takılan bir soru olursa konu üzerinden sorabilirsiniz. Konuya da ekleme yaparım bu detayları.
Kaynaklar
www.antwiki.org
www.antwiki.org
en.wikipedia.org
antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
www.antwiki.org
[/ISPOILER]
İyi forumlar.
Caste Terminology - AntWiki
Eciton burchellii - AntWiki
Dorylus - Wikipedia
Gesomyrmex - AntWiki
Atta cephalotes - AntWiki
Cataglyphis bombycina - AntWiki
Cephalotes atratus - AntWiki
Cephalotes varians - AntWiki
Colobopsis etiolata - AntWiki
Colobopsis leonardi - AntWiki
Colobopsis truncata - AntWiki
Colobopsis imitans - AntWiki
Crematogaster clariventris - AntWiki
Pheidole obtusospinosa - AntWiki
Pheidole vasliti hirtula - AntWiki
Pheidole tepicana - AntWiki
Key to Pheidole pilifera group - AntWiki
Key to Pheidole fallax group - AntWiki
İyi forumlar.
